Geleneksel Japon şiiri - Haiku (俳句)

Selamlar, buradaki ilk Türkçe yazımı paylaşıyorum!

Bu blogda hem İngilizce hem de Türkçe’yi dönüşümlü olarak kullanarak, yazmak istediğim duruma uygun olduğunu hissettiğim dili seçip yazabildiğim rahat bir ortam yaratmak istiyorum kendime. Ayrıca ek olarak öğrenme sürecimi pekiştirmek için Japonca yazılar yazmaya da çalışacağım ileride.

Okuduğum üniversitede ikinci yabancı dil eğitimi alıyoruz ve ben de dil olarak Japonca’yı seçtim, çünkü Japon dili ve kültürünü oldukça etkileyici buluyorum. Geçen haftalarda öğretmenimiz geleneksel bir Japon şiirinden bahsetti ve çok hoşuma gitti.

Şimdi konuşmak istediğim konu geleneksel Japon şiiri, Haiku (俳句).

俳 ve 句 kanjileriden oluşan ismini incelersek:

  • 俳: Bu kanji aktör, oyuncu anlamlarına geliyor.
  • 句: Bu kanji kelime, söz, sözcük, pasaj, metin gibi anlamlara geliyor.

Kanjiler hakkında öğrenmem gereken çok şey var. Kanjileri birleştirerek belirli bir mantık üzerinden anlamlı yeni kavramlar oluşturmayı çok yaratıcı buluyorum. Bu kanjilerle “sözcük sanatı icra etmek” gibi bir anlama vurgu yapıldığını düşünüyorum.

Haiku, 5 + 7 + 5 olmak üzere toplamda 17 heceden oluşan geleneksel Japon kısa şiir türüdür. Bu tür şiirlerde genelde doğa anlatılır. Şair kafasında doğada bulunan herhangi bir sahneyi canlandırır ve bunu kısa bir şekilde betimler.

En çok bilinen Haiku örneği Matsuo Bashō’nun Kurbağa Haikusu’dur.

古池や      furu ike ya           Eski bir havuz...  
蛙飛び込む    kawazu tobikomu       Kurbağa atlar içine,
水の音      mizu no oto           Şlap! (suyun sesi)

Hecelere dikkat edin! fu ru i ke ya (5), ka wa zu to bi ko mu (7), mizu no oto (5). Toplamda 17 heceden oluşuyor, aynı zamanda doğa ile ilişkili bir gözlem söz konusu.

Oldukça tatlı ve eğlenceli duruyor. Wikipedia sayfasından aldığım yukarıdaki çeviride elbette “Şlap!” sesi çevirmenin yerelleştirme çabasının bir ürünü, ki bence oldukça isabetli.

Dünyada bir çok yerde Japon kültürü ile ilgili etkinliklerde insanlar kendi dillerinden Haiku’lar yazıyormuş. Bu konsept çok eğlenceli ve ilgi çekici olduğu için de öğretmenimiz bizden Türkçe Haiku yazmamızı istemişti. Derste okumak nasip olmadı ama yazdığım üç tanesini burada paylaşmak istedim :)

İşte kendi yazdığım üç adet Haiku


Ay ışığında,
Deniz dalgalanırken,
Bir rüzgar esti.

Yağmur yağarken,
İçimi ısıtıyor,
Toprak kokusu.

Uçuşan kuşlar,
Cıvıltılı sesleri...
Ne güzel bir gün!

Okuduğunuz için teşekkür ederim! 読んでくれてありがとう!